2010/01/23

Nothing else matters

Nothing else matters

EZ duelako axola, guztiaren gainetik PERTSONAK gara.

Azlheimerraren diagnostiko lasterra egiteko begietako froga

"Cell Death and Disease" aldizkari zientifikoaren arabera, College London Unibertsitatearen ikerketa batek dionenez, begietako froga sinple eta merke batek Alzheimer gaixotasunaren diagnostiko lasterra egin ahalko luke.
Ikerketa taldeak, Francesca Cordeiro eta Stephen Moss-ek zuzendua, erretinako zelulen heriotzak, garunaren heriotza ere suposatzen duela ondorioztatu zuen datu batzuk aztertu ondoren. Honek, diagnostiko lasterrean laguntzeaz gain, gaixotasunaren jarraipenean, ebaluaketan eta tratamendu berrien garapenean lagundu ahalko luke.
Cordeiro-ren arabera, "Teknika honek potentzialki hau gainditzea esan nahiko luke".
Informazio gehiago, www.fundacionalzheimeresp.org web-gunean.

2010/01/22

2050 urterako, Alzheimerra izango duten pertsonen kopurua laukoiztuko da 106 milioiak gaindituz


Baltimore-ko Johns Hopkins Unibertsitateko ikerketa baten arabera, 2050.urtean 106 milioi pertsona baino gehiago Alzheimerra izango dute. Ikerketa honen arabera, 2006.urtean, mundu osoan 26 milioi pertsona ziren gaixotasuna zutenak. Ikerlan honen ondorioek diotenez, mende erdira heltzean, endekapenezko gaixotasun hau duten pertsonen kantitatea laukoiztuko da. Datu hauek Alzheimerraren prebentziorako nazioarteko bigarren hitzaldian argitaratu dira.
Ondorio hauetara iristeko, ikertzaileek, Alzheimerraren eraginaren eta hilkortasunaren tasaren datuez, beste datuez gain baliatuz, matematika eredu informatiko bat sortu zuten.
Datu esaguratsuenak Asian kokatuko dira, gaur egun bertan baitago munduko Alzheimer portzentairik handiena, datuek %48a adierazten dute. 2050.urterako, Asian, 2006an egon diren 12'65 milioi gaixoetatik, 62'85 gaixoetara iritsiko dela uste da. Momentu horretan, Alzheimerra duten munduko %59a Asian kokatuko da.
Ikerketaren egile nagusiaren arabera, Ron Brookmeyer-ek dioenez, mundua zahartzen doan heinean, izurri mehatxagarri global batekin aurrez-aurre aurkituko gara.
Informazio gehiago, http://familiaresalzheimer.blogspot.com blog-ean.

Eta zu nor zara?

Ondorengo bideoa, 2007ko irailaren 21ean , Alzheimerraren eguna, ¿ Y tu quién eres? Alzheimerrari buruzko filma estreinatu zen, Antonio Mercero-ren eskutik.
Film hau, Alzheimerraren gaixotasunak eragiten dituen aldaketak jasotzen ditu. Familiari hurbilduz, hauek ere gaixoarekin batera jasaten dituzten aldaketak islatzen ditu; askotan, gaixotasunaren inguruko giroak jasaten duen sufrimendua ez baitugu argi ikusten eta gaixotasun honen ondorioak azalean bizi arte ez baititugu ulertzen. Film honen bidez, Alzheimerra ikuspuntu ezberdinetatik ikusteko aukera dugu.


2010/01/21

...Pertsonak...

"Imagine que está perdiendo su memoria. A veces le ocurre que no puede reconocer totalmente a las personas, a las que usted siente que conoce y quiere. Sus pensamientos van lentos y con frecuencia no puede entender el sentido de lo que los demás le están diciendo. Sus movimientos son torpes, incluso llevarse un tenedor a la boca le supone un gran esfuerzo. Siente las emociones muy intensamente tanto las de la felicidad como las de la tristeza. Nota que la cosas no van bien, pero es incapaz de encontrar las causas. Se da cuenta que ya no es la misma persona de siempre, pero no sabe por qué. Intenta hablar sobre ello, pero no sabe cómo y se encuentra que habla un lenguaje tan extraño que nadie de los que le rodean entiende.
Para comprender a la gente, resulta de utilidad intentar ponernos en su lugar. Le aconsejamos que se sienta un rato con tranquilidad e intente imaginarse a si misma/o como una persona que está perdiendo sus facultades mentales.
¿Cómo sería la situación? Puede llegar a sentirse sola/o, incluso aunque esté rodeado de mucha gente, puede que se sienta insegura/o o impotente, o muy asustada/o.
A veces se sentirá frustrada/o angustiada/o. La gente le trata de un modo distinto del habitual, a veces como a un/a niño/a , otras como si fuese idiota o comosi fuese un objeto. Incluso puede preguntarse si todavía es una persona, ¿cómo le gustaría que le tratasen?
Sigue teniendo los mismos deseos que antes. Sigue teniendo las mismas necesidades de compañía, pero puede sentirlas con mas intensidad dado que sus limitaciones le hacen sentirse más sola/o. Le gustaría que las demás personas fuesen delicadas y generosas, no críticas o que le estén juzgando. Desearía que se adaptasen a su ritmo mas lento; que intentasen comprender su lenguaje.
Necesita conocer que usted todavía les importa, y que nunca le va a faltar su afecto. Quisiera permanecer, en todos los sentidos, como un miembro de la raza humana.
Esta imagen que hemos descrito nos hace darnos cuenta del modo en que se siente una persona cuando sus facultades mentales están fallando. Podemos cuidarle mejor cuando recordemos que cada uno/a es una persona y necesita ser tratada/o como tal, para permitirle que pueda desarrollar al máximo todas sus capacidades restantes. Usted misma/o no es solamente una persona dedicada a su familia, o un trabajador/a, o un voluntario/a. Usted también es una persona; y por lo tanto aquellas personas a las que estamos cuidando no son sólo pacientes o personas discapacitadas, sino también y lo encima de todo son personas.
Del mismo modo en que necesitamos ser tratados como personas por las/os que nos rodean para sentirnos bien con nosotros/as mismos/as, las personas con demencia también lo necesitan. Necesitan ser comprendidas/os, ellas/os también. Cada una/o de nosotras/os somos únicas/os, especiales, con nuestra propia historia, nuestra familia, nuestro grupo de amigas/os, nuestros puntos fuertes y nuestras debilidades, nuestras alegrías y nuestras penas. Todas/os tenemos estas cosas en común con independencia de nuestras capacidades y discapacidades. Estas necesidades son las que nos convierten a los seres humanos en personas.
Que nos sintamos tratadas/os bien o mal como personas va a depender de si nuestras necesidades y capacidades son reconocidas (por nosotras/os mismas/os y por las demás personas). Depende también, del modo en que las demás personas estarán dispuestas a apoyarnos o soportarnos. Esto también es necesario que ocurra en el caso de personas que están perdiendo sus facultades mentales". (T. Kitwood).

2010/01/20

Hitzez...ulertuz...

"Madre lleva algún tiempo refiriendose a ella misma en tercera persona. Normalmente, esto ocurre cuando llevamos algún tiempo hablando de ella. Hace una pregunta doble que encaja bien con la conversación, pero empieza: "¿Ella...?. Si le pregunto a quién se refiere, me contesta: " A esa mujer de la hemos estado hablando". Aquí tambien hay un moontón de personas dobles. Mi marido es "los chicos". La amiga de mi hija, que vino a cuidarla para que yo pudiera asistir a un grupo de apoyo, era tan sólo una persona cuando entró por la puerta y, quince minutos después, ¡ya era dos! Yo soy una persona diferente por la mañana, por la tarde y por la noche, algo que resulta lógico si se tiene en cuenta que piensa que vive (y trabaja) un el hospital. Era enfermera, así que tres turnos, ¿no? Algunas veces soy una persona diferente en una misma hora: "No puedo ir a la compra contigo porque esa otra chica me va a llevar a otro sitio". M.A.J. (Nampa, Idaho).
"La memoria no es lo que recordamos sino lo que nos recuerda. La memoria es un presente que nunca cesa de ocurrir". Octavio Paz (1914-1998).

Alzheimer gaixotasunari buruzko datu taula eta grafika




Ikusi dezakegunez, urteak pasa ahala, biztanleria gehiago dago Alzheimer gaixotasuna duena, datu hauek nabariagoak dira emakumeengan gizonengan baino. Gaur egungo bizimoduak eragina izango al du datu hauetan?


Mnemoteknia, oroimen teknika bezala

Mnemoteknia oroimenaren eraginkortasuna eta erredimendua hobetzen duen metodoa edo teknika da.
Mnemoteknia (Mnme grekeraz, memoria) informazio sinple edo konplexua berreskuratzeko erabiltzen da. Alexander Luria neuropsikologo errusiarrak, Neuropsicologia de la memoria (1969) liburuan, "S" izeneko gizon bati buruz idatzi zuen. Gizon honek, matematika formula luze eta konplexuak barneratzen zituen minutu gutxitan eta 15 urte geroago, oraindik gogoratzen zituen. "S"-k, matematika zenbakiak grafika narratzaile batean konbinatuz lortzen zuen. Metodo hau, gogoratu nahi den datua eta irudi batean lotura bilatzean datza, ondoren irudia gogoratuz.
Emaitza hoberenak lortzeko, irudi mnemonikoak harrigarriak, barregarriak eta gehiegizkoak izan beharko lirateke.
Adibidez, hortzetako eskuila erosi behar badugu, supermerkatura joatean, hara joateko hortzetako eskuil erraldoi batean goazela imaginatu dezakegu edo bestalde, aitari gutun bat bidali behar diogula gogorarazteko, aita gorputz osoa zigiluz beterik duela imaginatu dezakegu.
Pertsona askok, teknika menomonikoak, hizkuntza bateko lexikoa ikasteko erabiltzen dute, hitzaren eta ama hizkuntzako beste hitz baten arteko lotura bilatuz.
*Liburua: Salud activa- La salud y la mente
E: Plaza Janés.

GINKGO-BILOBA

Egindako ikerketek diotenez, Ginkgo-bilobak garunaren zahartze eraginez hainbat modutara babesten du.
Nagusiki, garunean odol-jarioa areagotzen du; landare honek plaketak gutxitzen dituen bioflavonoideoak ditu eta odol- zirkulazioan laguntzen du. Ginkgo-bilobak odol-basoen tonua eta malgutasuna erregulatzen du, zirkulazioa hobetuz. Bioflavonoideoak, antioxidatzaileak dira baita ere, beraz, zelulak radikal askeez babesten ditu.
Landare hau, Alzheimer eta beste endekapenezko gaixotasunen aurrezaintzetzat hartzen da. Belar-denda batzuek, landare hau melisa eta anis-belar berdearekin nahastea gomendatzen dute garunean oxigenoa areagotzeko eta horrela burmuin jarduera hobetu dezan.

*Liburua: Salud activa- La salud y la mente.

E: Plaza Janés.


Metalen eragina garunean

Ikertzaile batzuek, aluminioaren presentziak garunean Alzheimerraren gaixotasuna eragin dezakeela uste dute.
Gaixotasun hau dela eta hil diren pertsonetan, aluminio kantitate handia duten neuronak aurkitu dira. Ikertzaileek adierazi dutenez, gorputzak metal honen ioiak xurgatu ditzake, sukaldeko objektuen edo aluminio paperaren bidez, usain xurgatzaile eta antiazidoak dituzten botiken bidez...etab.
Hala ere, ez dago teoria hau egiaztatzen duen frogarik; ezezaguna da, metalak neurofibrilar korapiloak sortzen dituen edo hauek metala pilatzen duten.
Honez gain, Alzheimerra duten pertsonen garunean, merkurio kantitate handiak aurkitu dira. Terapia alternatiboak praktikatzen dituzten profesional batzuek diotenez, dementzia ezaugarriak dituzten pertsonek, hortz oreztapenetako merkurioa kentzean, ezaugarri hauek desagertzen dira.
*Liburua: Salud activa- La salud y la mente.
E: Plaza Janés.
Garuna, gure bizitza maneiatzen duen arma boteretsua da. Honek, hainbat oroimen nahaste eragin ditzake gaixotasun ezberdinak edota fenomeno ezberdinak eraginez. Hauek, askotan, norbanakoaren pertzepzioa aldatzen dute eta batzuetan autoestima baxuaren edo egoera depresiboen arrazoia izan daiteke. Nahaste hauek ezagutzea oso garrantzitsua izan daiteke aurreritzi okerretara ez iristeko eta beharrezkoak ez diren egonezak ekiditzeko. Slideshare-n harpidetu ondoren, bertan aurkitu dudan oroimen nahastei buruzko Power Point-a aurkezten dizuet.


2009/12/08

Alzheimerra ekiditzeko prebentzio modu ezberdinak

Alzheimerraren gaixotasuna dela eta, hainbat urtetan zehar, hau sendatzeko modu ezberdinak bilatu izan dira, nahiz eta, sendagairik aurkitu ez izan, honen prebentziorako hainbat ohitura osasungarri edukitzeak gaixotasuna ekiditzen laguntzen du:

  • Erretzea ekiditu. Estokolmon egindako ikerketa batzuek, gaixotasunaren eta zigarroaren osagai batzuen arteko zuzeneko lotura adierazi dute.
  • Garunaren aktibotasuna mantendu. Pertsonak estimulua duen bitartean, gurutzegramak, marraztea edota landareak ureztatzea bezalako estimulua edo ekintzak, garuna funtzionamenduan egongo da.
  • Isolamendua ekiditu. Familiarekiko edo pertsonekiko kontaktua onuragarria da, komunikazio ahalmena mantenduz.
  • Irakurtzea eta hausnarketa sorrarazten duten dokumentalak eta pelikulak ikustea gomendatzen da.
  • Diabetesa edukitzekotan, gomendagarria da tratamendua jarraitzea eta iraunkor mantentzea.
  • Gizentasuna kontolatu behar da.
  • Arterietako hipertentsioa kontrolatu behar da, Alzheimerra eragiten baitu.


Ohitura hauez gain, badaude Alzheimerraren prebentziorako beste laguntza natural batzuk:
Alzheimerraren kontrako tratamenduan laguntzen duten landareen artean, Huperzia Saururus nagusitzen da, afrodisiar ezaugarriak eta oroimena estimulatzen duten ezaugarriak dituena.
Elikadura faktore garrantzitsu bat da gure oroimenean, elikadura on batekin oroimena hobetu daiteke. Omega 3 duten elikagaiak garrantzitsuak dira garunerako; adibidez, oliba olioa, intxaurrak; azafrai, arto eta ekilore bezalako olioak, beste elikagai batzuen artean.
Edozein kasutan, garuna lantzea oroimenean laguntzen du, musikoterapiak garunaren lanketan laguntzen duen ekintza onuragarria da.
Bestalde, nahiz eta datuak egiaztatuak ez izan, badira datu batzuk cannabioideak garunaren inflamazioa murrizten duela diotenak.


http://www.nia.nih.gov/Alzheimers/publications/factsheet_sp.htm

2009/11/10

Web 2.0.



Hona hemen Web 2.0.ri buruz egin dudan eskema orokorra, informazioa zehazteko, unibertsitateak ahalbidetu digun Carlos Castaño eta Inmaculada Maiz-ek idatzitako "Ikasketa prozesuaren erronka ezagutzaren gizartean" testuaz baliatu naiz.

2009/11/04

Kafeinak Alzheimerraren prebentzioan laguntzen du

2009/04/01ean Eskandinabian eginiko ikerketa garrantzitsu batek, kafea hartzeko ohitura duten pertsonek Alzheimerra edukitzeko %65eko probabilitate gutxiago dutela adierazi zuen. Finlandian kokatutako Kuopio Unibertsitateko neurologoek aurrera eraman duten CAIDE ikerketaren arabera, kafea hartzeko ohitura duten kontsumitzaileek Alzheimerra izateko arrisku gutxiago dute, nerbio-sistema zentralarekin erlazionatuta dauden beste gaixotasun batzuez gain.
Ikertzaileek adierazi zutenez, kafe asko hartzen duten pertsonek (hiru eta bost kikara egunean) garuneko arazoak edukitzeko edota Alzheimerra edukitzeko %65eko aukera gutxiago dute. Kafeak, nerbio-sistema zentralari laguntzen dio eta adimen kontzentrazioan laguntzen du.
Ikerketa 1.409 pertsonengan egin zen. Pertsona hauek bataz-besteko 21 urte igaro zuten behaketan, kafeina neurologi sisteman eragiten zuela ondorioztatuz.
“Emaitzek gaixotasun honen prebentziorako ateak ireki ditzakete”, adierazi zuten ikertzaileek, garuneko tratatzeko itxaropenarekin.

http://www.elsemanaldigital.com/articulos.asp?idarticulo=94847

2009/10/31

Zeintzuk dira Alzheimer gaixotasunaren ezaugarriak?

Alzheimer gaixotasuna astiro hasten da hasiera batean, ahazte txikiekin, ahazte hauek adinari atxikitutako ahazteekin erlazionatu daitezke. Hasierako fasean, gaixoak eguneroko gertakariak edota pertsonen edo gauzen izenak gogoratzeko zailtasunak izan ditzake. Arazo matematiko errazak ebazteko zailtasunak izatea ere posiblea da.
Gaixotasuna areagotzen dihoan ahala, sintomak
erraztasun gehiagoz antzematen dira,momentu honetan familiak medikuen laguntza eskatzen du. Jadanik ahazteak eguneroko bizitzan zailtasunak jartzen ditu. Gaixotasun hau duten pertsonak ediko fasean aurkitzean, egin beharreko gauza errazak erez ahaztu ditzakete, hortzak garbitzea edota orraztea adibidez; jadanik, ezin dute argitasunez pentsatu, pertsonak ezagutzeko zailtasunak dituzte eta hitz egiteko, idazteko edota irakurtzeko arazoak dituzte. Azkenean, gaixoak etengabeko zaintzaren beharra du.

Alzheimerra diagnostikatzeko froga ezberdinak:

1. Pertsonaren osasun orokorraren inguruko galderak, aurretiko osasun arazoak edota eguneroko gauzak egiteko zailtasunarekiko galderak.

2. Oroimen, arazo-ebazpen, arreta eta lengoaia frogak.


3. Medikuntza azterketak, odol, gernu eta isurkari zefalorrakideoaren frogak, baita garun gammagrafiak.

http://www.nia.nih.gov/Alzheimers/publications/factsheet_sp.htm

2009/10/30

Alzheimerra: Zer da?

Dementzia, garunaren nahastea da, eguneroko gauzak egiteko zailtasunak eragiten dituena. Alzheimerraren gaixotasuna (AD, ingelesez dituen siglak) zahartzaroan ohikoen ematen den gaixotasunen artean dago; pentsamendua, oroimena eta lengoaia kontrolatzen duten garuneko partean kalteak eragiten ditu. Gaixotasun honen arrazoi finkorik ez da ezagutzen, ezta hau sendatzeko tratamendurik ere ez.

Gaixotasun hau 60 urtetatik aurrera hasten da eta gaixotasuna edukitzeko probabilitatea areagotzen da adina aurrera doan ahala. Gazteek ere eduki dezakete gaixotasun hau, baina askoz ere zailagoa da. 65 eta 74 urte arteko gizon eta emakumeen %5ak Alzheimerra daukate, hala ere, ezinbestekoa da jakitea, Alzheimerra edukitzea ez dela zahartzaroko ohiko prozesua natural bat.


Gaixotasun honen izena Alois Alzheimer mediku alemaniarretik dator, honek 1906.urtean garuneko gaixotasun bitxi batez hil zen emakume batengan burmuineko ehunetan sortutako aldaketak aztertu bait zituen. Alzheimerrek ezohiko biltegiak (gaur egun "amiloide xaflak" deituak) eta korapilatutako fibrilazio egitura pilaketak (gaur egun "neurofibrilazio hariak") aurkitu zituen. Gaur egun, garunean xafla eta hari hauen presentzia Alzheimerraren gaixotasunaren zigilutzat hartzen da.

Gaixotasun honetarako arrazoi finkorik ez da ezagutzen, baina pertsona bakoitzari modu ezberdinean kaltetzen dioten faktore ezberdinak daude. Adina, ezagutzen den arrisku faktore handiena da. Gaixotasun hau duten pertsona kopurua 5 urtero bikoizten da 65 urte gorako pertsonetan.

Famili aurrekariak edo antezedente deiturikoak, beste arrisku faktore bat dira. Zientzilarien arabera, famili aurrekariak eragin handia dute (30-60) urte bitarteko Alzheimer gaixotasunaren ezaugarriak dituzten pertsonetan, horrek gaixotasuna herentziazkoa dela adierazten du. Alzheimer mota ohikoena, berandu agertzen dena da, faktore genetikoez sortzen dena, hala ere, faktore genetikoak eta ez genetikoak batu daitezke gaixotasuna sorraraziz. Orain arte, ikerketak egin ondoren, gaixotasun hau sortzen duen herentziazko arrisku faktorerik handiena ikuskatu dena apolipoproteina E (ApoE) sortarazten duen genea da. Pertsona guztiek dute ApoE, honek odolean kolesterola garraiatzen laguntzen du. Soilik, pertsonen %15ak du gaixotasun hau izaten laguntzen duen proteina forma hau. Segur aski, gaixotasun hau eragiten duten beste gene batzuk egongo dira, baina oraindik ez dira ezagutzen.

http://www.nia.nih.gov/Alzheimers/publications/factsheet_sp.htm

2009/10/22

Bazterketarik gabe, bihotzez ekin

Ezagutzaren garaia, bizimodu berri bat.

Hona hemen Carlos Castaños eta Inmaculada Maiz, EHUko irakasleen, "Ikasketa prozesuaren erronka ezagutzaren gizartean" idatzi duten testuari buruz egin dudan hausnarketa.
XXI.mendeak, gizarte berri batean murgiltzen gaitu, ezagutzaren gizartean.
Gaur egun, informazioa jasotzea ez da nahikoa, gizarte aktibo bat eskatzen da, non kultura ohiturak aldatu egin dira eta komunikazio digitalaren bidez, ezagutzaren sortzaile bihurtzen ari gara.
Internetek sortu duen iraultza teknologikoak, ikaskuntza modu berri bat eragin dy, ikasle eta irakasleen parte-hartze aktiboa sustatuz.

Honek, bizitza etengabeko ikaskuntza dela erakusten digu, gizarteak etengabe aldaketak jasotzen bait ditu eta globalki gizartearen garapena hobetu nahi badugu, pentsamendu aske batean murgildu behar gara, gizarte testuinguru berriei bide emanez.
Iraultza berri horren parte izateko alfabetatze kontzeptu aldekataren kontzientzia hartu behar da, alfabetatze digitalak, pertsonak hartzaile izateaz gain, ekoizle eta sortzaile izatea azpimarratzen du, guztiok ezagutzaren partaide izan gaitezen.

Web 2.0.-k edukiak sortzeko, argitaratzeko, berrerabiltzeko eta komunikatzeko aukera ematen digu, iraultza berri honen jarreraren islapen nagusia dugu, ezagutzaren bidea.

2009/10/13

Alzheimer gaixotasunaren munduari hasiera ematen...



Ongi etorriak izan zaitezte Alzheimer gaixotasunaren gaian murgilduko gaituen blog honetara. Hurrengo egunetan egingo diren argitalpenetan gaixotasun honi buruzko informazioa aurkitu ahal izango duzue eta honen alderdi ezberdinak ezagutu ahal izango ditugu.

Ez ahaztu blog hau jarraitzea!